Programlama dili teorisi, programlama dillerinin tasarımı, uygulanması ve kullanımıyla ilgilenen bir bilgisayar bilimi dalıdır. Hem programlama dillerinin teorik tasarımıyla hem de bunların belirli bir bilgisayar ortamında uygulanmasının pratik yöntemleriyle ilgilidir. Matematiğin bir dalı olarak ortaya çıktı ancak o zamandan beri kendi disiplinine dönüştü ve temelleri Alan Turing, Alonzo Kilisesi ve matematiksel mantığın kurucularının katkılarına dayanıyor.
Programlama dili teorisi geniş bir konudur ve ana bileşenleri aşağıdaki kategorilere ayrılabilir:
Sözdizimi – Bu, dilin yapısıyla ve farklı öğelerin etkileşim şekli de dahil olmak üzere öğelerinin nasıl oluşturulduğu ve düzenlendiğiyle ilgilidir. Karakterlerin veya karakter dizilerinin dilde geçerli komutlar olarak yorumlanmasına ilişkin kuralları kapsar.
Anlambilim – Bu, dildeki komutların anlamı ve bunların nasıl ifade edildiği ve anlaşıldığı ile ilgilidir. Dilin bilgisayar tarafından nasıl yorumlandığını ve komutların mantıksal bir çıktı oluşturmak için nasıl etkileşime girdiğini kapsar.
Uygulama – Bu, belirli bir programlama dilinin belirli bir bilgi işlem ortamında ifade edilme biçimiyle ilgilidir. Bu, hem dilin derlenme ya da yorumlanma şeklini hem de başarılı bir derleme ya da yorumlamaya katkıda bulunmak için kullanılan yöntemleri içerir.
Programlama dili teorisi aynı zamanda küme teorisi, grafik teorisi ve mantıksal hesaplamalar dahil olmak üzere çeşitli matematiksel teknikleri kullanan resmi hesaplama modelleriyle de ilgilenir.
Disiplin, nesne yönelimli ve işlevsel programlama gibi yeni programlama paradigmalarının ortaya çıkması nedeniyle son yıllarda belirgin bir büyüme gördü. Bu büyüme, komut dosyası dilleri, dinamik yazım ve çöp toplama gibi yeni dil tasarımlarının ve metodolojilerinin geliştirilmesiyle sonuçlandı.
