Vektör nicemleme (VQ), dijital iletişim ve veri depolamada kullanılan bir veri sıkıştırma biçimidir. Bu, kayıplı bir veri sıkıştırma biçimidir; yani, sıkıştırma işleminin bir sonucu olarak orijinal verilerin bir kısmı kaybolur. Vektör nicemleme, verileri bir dizi sabit uzunluklu vektöre bölerek çalışır; bunlar daha sonra bir dizi kod kitabı vektörü kullanılarak kodlanır. Bu kod kitabı vektörleri, giriş veri setinden seçilir ve veri setinden oluşturulabilecek tüm olası vektörlerin bir alt kümesini temsil eder.
Vektör nicemleme, ses ve görüntü sıkıştırma, video kodlama ve veri iletimi gibi çok sayıda uygulamada kullanılır. VQ, bir iletişim ortamı üzerinden iletilen veya bir veritabanında saklanan veri miktarını azaltmak için kullanılabilir. Vektör nicemleme aynı zamanda bir görüntüden veya sinyalden anlamlı özellikler çıkarmak için de kullanılabilir.
Vektör nicemleme süreci uygun bir kod kitabının seçilmesiyle başlar. Bu kod kitabı tipik olarak benzer vektörleri bir arada gruplandıran ve onlara temsili bir kod kitabı vektörü atayan bir kümeleme algoritması kullanılarak oluşturulur. Kod kitabı oluşturulduktan sonra veri seti sabit uzunluktaki vektörlere bölünür ve her vektör daha sonra kod kitabıyla karşılaştırılır. Mesafe açısından en yakın olan kod kitabı vektörü, sabit uzunluklu vektöre atanır. Bu işlem tüm veriler kodlanıncaya kadar tekrarlanır.
Vektör nicemleme genellikle veri depolama ve iletişimin zaman ve alan karmaşıklığını azaltmak için kullanılır. Ayrıca iletilmesi gereken veri miktarını azalttığı için ses ve video gibi hassas materyallerin iletimini iyileştirmek için de kullanılır. Veri boyutunun azaltılmasıyla, verinin iletilmesi ve kodunun çözülmesi için gereken süre büyük ölçüde azalır.
