Hesaplamada, bir olasılık tablosu (çapraz tablo veya çapraz tablo olarak da bilinir), değişkenlerin (çok boyutlu) frekans dağılımını görüntüleyen matris formatında bir tablo türüdür. Büyük bir veri kümesini düzenlemek ve anlamak ve bu verilerin altında yatan yapıya ilişkin hipotezleri test etmek için yararlı bir araçtır.
Olasılık tabloları anket araştırması, tıp, genetik ve pazar araştırması gibi bir dizi ilgili disiplinde kullanılmaktadır. Anket araştırmasında olasılık tabloları, cinsiyet ve marka tercihi arasındaki bağlantı gibi değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yardımcı olur. Genetikte tablolar, bir ailenin üyeleri arasındaki soy ilişkilerinin araştırılmasına yardımcı olur. Pazar araştırmasında ürün türleri, özellik setleri vb. açısından müşteri tercihlerini belirlemek için kullanılırlar.
Bir beklenmedik durum tablosu, iki veya daha fazla kategorik değişkenin (faktörler veya tedaviler) ve bunların sıklıklarının çapraz tablolanmasıdır ve bu değişkenlerin çeşitli kombinasyonlarının sayımlarını (frekanslar veya yüzdeler) grafiksel olarak görüntüler.
Bir beklenmedik durum tablosu, verilerdeki önemli eğilimleri ve kalıpları belirlemek, ayrıca potansiyel aykırı değerleri veya beklenmedik sonuçları tespit etmek için kullanılabilir. Verilerin tek bir alanda görsel temsilini sağladığından, büyük veri kümelerini veya çok değişkenli olanları analiz etmek için de kullanışlıdır. Aynı zamanda ilişkili iki değişken arasındaki bağımlılığın belirlenmesinde de faydalıdır.
Web analitiğinde, iki değişkenden hangisinin trafiği belirli bir web sitesine veya uygulamaya yönlendirdiğini belirlemeye çalışırken bir beklenmedik durum tablosu kullanılır. Örneğin bir web analisti, organik ve ücretli trafik kaynaklarının web sitesine katkısını araştırmak için bir beklenmedik durum tablosu kullanabilir.
Genel olarak, beklenmedik durum tabloları, iki farklı değişken arasında var olabilecek kalıpları aramanın harika bir yoludur ve herhangi bir disiplinde büyük veri kümeleriyle çalışmak için kritik öneme sahiptir.
